Wilk grzywiasty

Historia tego psa jest nieznana, bo ubogi jest materiał kopalny. Uważa się jednak, że wilk ten jest potomkiem małego prymitywnego psowatego, który około dwóch milionów lat temu opanował tereny północne Ameryki Południowej. Aktualnie ocenia się, że w środowisku naturalnym żyje kilka tysięcy tych osobników.
Wilk grzywiasty zaliczany do rodziny psowatych, podrodziny Caninae, występuje w Ameryce Południowej (Argentynie, Brazylii, Boliwii, Paragwaju i Peru, zamieszkując otwarte tereny nizinne, porośnięte niskimi krzewami i gęstą trawą. Środowisko, w jakim żyje, ulega przemianom wiążącym się z karczowaniem lasów pod tereny uprawne, zwierzęta te więc bardzo łatwo i szybko aklimatyzują się na nowo powstałych terenach uprawnych, często nawet wchodzą na obszary ogrodzone.
W Brazylii duża populacja tych zwierząt żyje w parkach narodowych, gdzie znajdują się pod stałą opieką i kontrolą naukowców. Złapane osobniki poddaje się badaniom lekarskim, a następnie montuje się im specjalne obroże z nadajnikami radiowymi, pozwalającymi na dokładne lokalizowanie miejsc ich pobytu.
Charakterystyczna sylwetka
Wilk grzywiasty ma charakterystyczną sylwetkę, a swoją budową nie przypomina typowych przedstawicieli rodziny psowatych. Fenotypowo przypomina lisa. Wszyscy przedstawiciele rodzaju Canis mają w genotypie 78 chromosomów, a wilk grzywiasty – 76. Charakteryzują się smukłą budową ciała, a długość ich kończyn wynosi około 75 cm, spośród wszystkich ssaków drapieżnych mają najdłuższe nogi w stosunku do długości ciała. Masa ciała osobników żyjących na wolności waha się w granicach od 20 do 23 kg, a u osobników żyjących w ogrodach zoologicznych – do 30 kg. Długość ciała od czubka nosa do nasady ogona wynosi 105–120 cm, a ogona 30–40 cm. Wilki grzywiaste nie wykazują dymorfizmu płciowego, jednak dla wprawionego obserwatora duże znaczenie mają włosy zabarwione na biało. Osobniki tej samej płci po umieszczeniu na małym zamkniętym terenie wyginają grzbiet, okrążają się, stroszą grzywy i zwracają głowy na bok, tak aby było widoczne białe umaszczenie na gardle. Wszystko to ma sprawiać wrażenie, że są one większe i groźniejsze. Sytuacja taka trwa aż do momentu wytworzenia hierarchii pomiędzy osobnikami. Jego okrywa włosowa jest miękka i gęsta w kolorze rudobrązowym z odcieniem żółtawym, z wyjątkiem gardła, końcówki ogona i wewnętrznej części ucha, która jest biała. Długie nogi mają w dolnych partiach ubarwienie czarne, a środkiem grzbietu przebiega ciemna pręga. W przeciwieństwie do wielu innych psowatych okrywa włosowa wilka grzywiastego pozbawiona jest włosów puchowych.
Długie nogi i kołyszący chód

Para kończyn przednich jest krótsza od tylnych, co sprawia, że wilk grzywiasty sprawniej porusza się pod górę, a niezdarnie w dół. Krótsze przednie kończyny są mocniejsze i ułatwiają kopanie nor w ziemi, chociaż często w kopaniu pomagają sobie zębami. Długie kończyny pozwalają tym zwierzętom na obserwacje terenu ponad wierzchołkami traw w trakcie polowania. Wcześniej sądzono, że dzięki długim nogom wilki te są wyspecjalizowane w pogoni za zdobywcą. Mają szerokie łapy i mocno rozstawione palce, dzięki czemu z łatwością poruszają się po bagnistych łąkach i zaroślach. Przemieszczają się, podnosząc równocześnie nogi po jednej stronie, (obie prawe, obie lewe nogi) co sprawia wrażenie chwiejącego chodu, czyli tzw. innochód. Pies w trakcie ruchu sprawia wrażenie jakby się kołysał. Wilki grzywiaste mają szerokie, spłaszczone zęby trzonowe, służące do miażdżenia twardych owoców, które stanowią połowę masy pobieranego pokarmu. Są to zwierzęta aktywne w nocy i wczesnym rankiem, bardzo rzadko polują w dzień. W ciągu dnia najchętniej wypoczywają w swoich norach albo w wysokiej trawie i krzakach.

Życie rodzinne
Wilki grzywiaste swoje terytorium wyznaczają przy pomocy kału i moczu. Najczęściej na jednego osobnika dorosłego przypada około 30 km kwadratowych. Na ogół są samotnikami i nie tolerują swoich krewnych w obrębie wyznaczonego obszaru, z wyjątkiem pory godowej. Łączą się w pary, kiedy samica wykazuje objawy rui i jest gotowa do aktu kopulacji. Jako zwierzę monoestryczne samica wilka grzywiastego okres rozrodczy ma tylko raz do roku. Okres ciąży trwa od 58 do 72 dni (średnio 65 dni). Po tym okresie samica rodzi od jednego do pięciu szczeniąt, z których każde waży od 340 do 430 gramów. Mioty mogą być też liczniejsze, nawet osiem do dziewięciu sztuk. Nowo narodzone szczenięta mają zamknięte oczy, które otwierają się po około dziewięciu dniach. Pierwsza okrywa osesków jest zabarwiona na kolor czarny, a po 10 tygodniach przechodzi w rudy kolor. W warunkach życia na wolności zazwyczaj samica sama wychowuje młode i bardzo agresywnie reaguje na zbliżanie się człowieka. Czasami zdarza się, że w odchowie potomstwa bierze udział samiec, który głównie poluje, a dostarczany pokarm przynosi, zwracając go w pobliżu gniazda (proces autoregulacji). Matka karmi mlekiem trzy do czterech miesięcy. Młode po roku osiągają dojrzałość płciową i proporcje ciała osobników dorosłych. Nie rozmnażają się jednak przed upływem dwóch lat.

Wśród wilków grzywiastych żyjących w środowisku naturalnym śmiertelność jest bardzo wysoka. Wynika to z chorób, dużej płochliwości tych zwierząt, które często zagryzają potomstwo, oraz zabobonów – w świadomości wielu mieszkańców Ameryki Południowej wilki te rzucają uroki, a dodatkowo każda część ich ciała ma właściwości uzdrawiające.